Uszkodzenia wzroku są często wynikiem monotonnej  diety, ubogiej w „naprawcze”składniki odżywcze zawarte np. w roślinach. Lata zaniedbań mogą prowadzić do poważnych uszkodzeń nie tylko wzroku ale również gałki ocznej.

Dla osoby zajmującej się żywieniem to oczywiste, w tym jednak przypadku o istotnej roli diety w regeneracji naszych oczu mówią również lekarze okuliści. Poniższe informacje pochodzą z publikacji naukowej pod red. prof. dr hab. n. med Andrzeja Stankiewicza.

Wpływ na rozwój chorób oczu ma wiele czynników, są to między innymi:

• wiek –  powyżej 60 r.ż następuje gwałtowny wzrost zachorowań
• nieprawidłowa dieta –  nadmiar węglowodanów i tłuszczów
• choroby sercowo -naczyniowe, cukrzyca, otyłość
• silne narażenie na ekspozycję światła UV i światło słoneczne
• palenie tytoniu
• czynniki genetyczne

choroby oczu trudne do wyleczenia

Prowadzone przez AREDS badania kliniczne dotyczyły sposobu na zahamowanie progresji chorób oczu. Głównie w badaniach skupiono się na zwyrodnieniu siatkówki (plamki żółtej) oka, która po jaskrze i zaćmie, jest trzecią najczęstszą przyczyną ślepoty u osób starszych. Zwyrodnienie plamki żółtej to szybko postępująca choroba, która powoduje nieodwracalną ślepotę pacjenta. Wobec trudności w leczeniu tego schorzenia, a także szybkiego przyrostu zachorowań, poszukiwano sposobu na zahamowanie progresji choroby.

Badanie skupia się na czynnikach żywieniowych powodujących remisję choroby zwyrodnieniowej siatkówki oka. Są to składniki diety, które wzmacniają pracę oka i są ważne dla każdego z nas, nie tylko dla stanów klinicznych. Warto  przeczytać, by sprawdzić czy odpowiednio odżywiamy ten cenny narząd.

kwasy tłuszczowe Omega 3 (tran)

Kwasy tłuszczowe Omega 3 zawarte w tranie, czyli tłuszczu rybim to główny składnik odżywczy oka.  Jest niezbędny do prawidłowego widzenia. Zmniejsza ryzyko rozwoju zwyrodnienia siatkówki we wczesnym stadium aż o 37%, w zaawansowanym stadium aż o 32%

luteina i zeaksantyna w proporcji 5:1

Luteina i zeaksantyna tworzy ochronny barwnik plamki żółtej, który pomaga filtrować szkodliwe światło niebieskie. Substancje te wykazują bardzo wysoką aktywność, bo aż o 34% zmniejsza ryzyko rozwoju choroby siatkówki we wczesnym stadium, a w zaawansowanym aż 35%.

przeciwutleniacze i cynk

Witaminy o silnym potencjale antyoksydacyjnym to :

• Witamina  C –silny antyoksydant w środowisku wodnym, udział w odbudowywaniu wit. E
• Witamina  E –bardzo silny antyoksydant w środowisku tłuszczowym –ochrona wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (WKNT) błon komórkowych fotoreceptorów
• Witamina  A – jej obecność w suplementach diety jest kontrowersyjna ,  w nadmiarze może być szkodliwa

Minerały o potencjale antyoksydacyjnym:

• Cynk –bierze udział w syntezie enzymu antyoksydacyjnego (dysmutazy ponadtlenkowej)
• Selen – w nadmiarze może być szkodliwy
• Miedź, mangan –niezbędny składnik wielu układów enzymatycznych biorących udział w procesach antyoksydacyjnych

Przeciwutleniacze i cynk pomagają neutralizować wolne rodniki i minimalizować stres oksydacyjny. Skuteczność jest bardzo wysoka bo zmniejsza ryzyko rozwoju choroby oczu aż o 46%.

prof. A.Stankiewicz  podaje optymalny skład suplementu wspomagającego wzrok:

W oparciu o Dziennik Urzędowy L 136 Unii Europejskiej oraz badania AREDS2 można sugerować następujący, optymalny skład takiego suplementu:

•  Omega 3 – DHA (250 mg) 100% zapotrzebowania
•  witamina A (800 ug) lub ekwiwalent 12 mg beta-karotenu (z zastrzeżeniem, że niewskazana u byłych lub czynnych palaczy tytoniu); w wielu suplementach diety, np. Centrum Silver 50+, występuje ona w takich ilościach, ale w dołączonych do nich ulotkach nie ma żadnej adnotacji o przeciwwskazaniach;
•  witamina C (80 mg) 100% zapotrzebowania;
• witamina B2 – ryboflawina (1,6 mg) 100% zapotrzebowania;
• witamina E (400 IU) 100% zapotrzebowania;
• cynk – jako tlenek cynku (7,5 mg) ze względu na to, że wyższa podaż podrażnia błonę śluzową żołądka);
• luteina + zeaksantyna w proporcji 5 : 1; podawane razem, ponieważ wchłanianie luteiny jest zależne od obecności zeaksantyny; zalecana dawka 10 mg luteiny i 2 mg zeaksantyny;
• miedź – jako tlenek miedzi (0,5 mg); ochrona przed stresem oksydacyjnym;
•  selen (25 ug)-ochrona przed stresem oksydacyjnym;
• mangan (2 mg) – ochrona przed stresem oksydacyjnym.

zagrożenia suplementacją

Rynek suplementów stanowi nadal zagrożenie dla konsumentów. Powodem jest brak regulacji prawnych i kontroli składu ilościowego i jakościowego suplementów. Skutkuje to występującymi nieprawidłowościami w ich składzie. Prof. Stankiewicz powołuje się na wykonywaną analizę kilku reklamowanych suplementów, która to wykazała mniejszą od deklarowanej zawartość witamin,  a w jednym przypadku nie udało się w ogóle ustalić składu suplementu.

najskuteczniejsza jest zróżnicowana, zdrowa dieta

Dlaczego najskuteczniejsza jest zdrowa, zróżnicowana dieta a nie suplementy? Dieta jest najskuteczniejsza, ponieważ biodostępność witamin i składników mineralnych zawartych w żywności jest dużo większa niż podawanych w postaci tabletki.

Jakie produkty regenerują wzrok? pełnoziarniste zboża, orzechy ,warzywa (szczególnie zielone warzywa), owoce, ryby, jaja, mięso plus suplementacja tranem.

Luteina jest wyłącznie syntetyzowana przez rośliny i występuje w zielonych liściach warzyw oraz żółtych i pomarańczowych warzywach, ale również w owocach. Zawartość luteiny w warzywach jest bardzo różna i wynosi od 0,01 do 40 mg/100 g . Najwyższą zawartość luteiny ma jarmuż (około 39 mg/100 g) oraz szpinak (około 11,9 mg/100 g). Oprócz produktów spożywczych przedstawionych w tabeli  luteina występuje w natce pietruszki, w cukinii, papryce. Warzywa są lepszym źródłem tego składnika niż owoce. Najwyższe zawartości luteiny w owocach odnotowano w nektarynkach, jeżynach, agreście, awokado, kiwi, malinach, porzeczkach czarnych.

Zawartość luteiny w warzywach i owocach zależy od wielu czynników, włączając w to metody uprawy, miejsce uprawy – region geograficzny oraz procesy technologiczne. Luteina koncentruje się najczęściej w skórce i w miąższu owoców i warzyw. Substancja ta występuje również w żółtku jaja kurzego . Obecność luteiny w żółtkach jaj jest konsekwencją skarmiania kur produktami roślinnymi. Z uwagi na rodzaj hodowli i sposób karmienia kur, zawartość luteiny w żółtkach jaj może być różna. Z badań wynika, że zawartość luteiny w żółtku jaja wynosi 1723 ± 690 μg/100 g **

Poniżej zawartość luteiny w produktach spożywczych**

Produkt spożywczy	Luteina/zeaksantyna (mg/100 g)	Średnia zawartość luteiny (mg/100 g)
Jarmuż	39,55	–
Jarmuż gotowany	15,79
Szpinak surowy	11,93	8,95
Szpinak gotowany	7,04	–
Sałata	2,63	0,41-1,65
Brokuły	2,44	1,97
Cukinia ze skórką	2,12	–
Dynia	2,12	2,82
Brukselka	1,59	0,51
Groszek zielony (w puszce)	1,35	2,23
Kukurydza (w puszce)	0,88	0,41
Fasolka szparagowa	0,64	0,29
Marchew	0,35	0,30
Kapusta	0,31	6,89
Melon	0,04	0,03

palenie papierosów i spożywanie alkoholu przyśpiesza rozwój chorób oczu

(1 votes, average: 5,00 out of 5)
Loading...

Prof. dr hab. n. med. Andrzej Stankiewicz,  Suplementacja diety w zwyrodnieniu plamki związanym z wiekiem. Fakty, mity i zagrożenia, Część I, Przegląd Okulistyczny, 2015r

Prof.dr hab. n med Andrzej Stankiewicz, CO NOWEGO W SUPLEMENTACJI DIETY W AMD, Prezes Stowarzyszenia AMD Warszawa 16.11.2013

**E.Kwiatkowska, Luteina – źródła w diecie i potencjalna rola prozdrowotna, Postępy Fitoterapii, 2010r.